شهرستان بندرگز بين٥٣ درجه و ٥١ دقيقه تا ٥٤ درجه و٣ دقيق طول شرقي و ٣٦ درجه و ٣٩ دقيقه تا ٣٦ درجه و ٤٩ دقيقه عرض شمالي در بخش جنوب غربي استان واقع شده است. اين شهرستان از شمال به خليج گرگان و درياي خزر، از جنوب و غرب به شهرستان گلوگاه (استان مازندران ) و از شرق به شهرستان كردكوي محدود ميشود.
وسعت شهرستان بندرگز ۳/۲۳۹ كيلومتر مربع (۲/۱ درصد از مساحت استان) و رتبه چهاردهم ازنظر وسعت دربين شهرستانهاست. براساس تقسيمات اداري و كشوري تاسال ۱۳۹۲ اين شهرستان از ٢ بخش (مركزي و نوكنده)، ٢شهر(بندرگز و نوكنده)، ٤ دهستان و ٢۴ آبادي مسكوني تشكيل شده است.
جدول :تعداد بخشها، شهرها، دهستانها و آباديهاي و جمعيت شهرستان بندر گز در سال ۱۳۹۰
تراكم نسبي جمعيت نفر در كيلومتر مربع | جمعيت | وسعت (كيلومتر مربع) | تعداد | شهرستان | |||||
آبادي | دهستان | شهر | بخش | ||||||
خالي از سكنه | مسكوني | كل | |||||||
۱۹۳.۵ | ۴۶۳۱۵ | ۲۳۹.۳ | ۰ | ۲۴ | ۲۴ | ۴ | ۲ | ۲ | بندر گز |
۸۶.۹۴ | ۱۷۷۷۰۱۴ | ۲۰۴۳۷.۸۷ | ۴۴ | ۱۰۱۱ | ۱۰۵۵ | ۶۰ | ۲۹ | ۲۷ | استان |
جدول : اسامي بخش و دهستانهاي تابعه شهرستان بندر گز بر اساس آخرين تقسيمات كشوري ابلاغي
شهر | مركز دهستان | دهستان | مركز بخش | بخش | شهرستان |
بندرگز | گز غربي | انزان غربي | بندرگز | مركزي | بندر گز |
گلفرا | انزان شرقي | ||||
نوكنده | جفاكنده | بنفشهتپه | نوكنده | نوكنده | |
ليوانشرقي | ليوان |
جدول : مقايسه شهرستان بندر گز با استان در سال۲ ۱۳۹
عنوان | شهرستان | استان | نسبت شهرستان به استان ( درصد ) |
مساحت ( كيلومتر ) | ۳۱/۲۳۹ | ۷۴/۲۰۴۳۷ | ۱۷/۱ |
تعداد شهر | ۲ | ۲۹ | ۸/۶ |
تعداد بخش | ۲ | ۲۷ | ۴/۷ |
تعداد دهستان | ۴ | ۶۰ | ۶/۶ |
۲-۲ ويژگيهاي طبيعي
از نظر ناهمواريهای اين شهرستان به سه ناحيه جلگه اي، كوهپايه اي و كوهستاني زير تقسيم ميشود:
ناحيه جلگهاي
وسعت اين ناحيه ٦/۱۸۹ كيلومتر مربع (۲/۷۹ درصد از مساحت شهرستان) مي باشد. عمده جمعيت، فعاليت و كانونهاي استقرار در اين ناحيه پراكنده اند.
ناحيه كوهپايه اي
ناحيه كوهپايه اي از اراضي جنگلي و كشاورزي پوشيده شده كه وسعت اين ناحيه ۶/۲۷ كيلومتر مربع (۵/۱۱ درصد از مساحت شهرستان) است.
ناحيه كوهستاني
ناحيه كوهستاني از اراضي جنگلي، مرتعي و دره ها از اراضي كشاورزي پوشيده شده كه وسعت اين ناحيه٣/۲۲ كيلومتر مربع (۳/۹ درصد از مساحتشهرستان) است.
اقليم
ازنظراقليمياينشهرستانبهلحاظموقعيتجغرافياييوطبيعيازآبوهوايمديترانهاي برخورداراست.
۳-۲ پيشينه تاريخي و گردشگري شهرستان بندرگز
شهرستانبندرگزباآثارتاريخيوقدمتديرينهيكيازشهرستانهايمهماستانميباشد.براساسنوشتههايعارفديهيم، شاهاسماعيلصفويدرزمانلشكركشيبهسواحلجنوبشرقي دريايخزروبههنگاممراجعتمدتيدرقصبهكناره(بندرگزامروزي) اطراقنمودهاست. اين شهرستاندرزمانزنديهموردتوجهويژهقرارگرفتهودرسال١٢١٠هـ.قتأسيساتبندريدراين شهرستاناحداثگرديدهاست.
بندرگزازدورانقاجاريهباايجادتجارتخانهوانبارهايبزرگكالا توسطروسهادر زمانمحمدعليشاه(١٢٦٢ه.ق) يكيازقطبهايمهماقتصاديوتجاريمنطقهاستراباد محسوبميشدهاست.مدتيبعددراوايلحكومتناصرالدينشاهبااحداثيكاسكلهچوبيو عاملشعببانكاستقراضيروسازيكسوبهگرگان، دامغان، شاهرود، مازندرانوتهرانواز سويديگرباباكو(بادكوبه)، آستاراخان(هشترخان) روسيهارتباطتجاريداشتهاست.
آثارتاريخيومذهبيمهمشهرستانبندرگزعبارتنداز:جركلباد، خرابههايآتشكده قديميدرجنوبشرقيروستايكهنهكلباد، مارقلعه، عروسقلعه، تپههايباستانيدينتپه، بزغاله تپه، تپهعبدالهي، تپهسنان، تپهدردارلته، كافرتپه، قلعهتپه، امامزادهحبيباله، امامزادهعليرضا، ساختمانگمرك، فانوسدريايي.
مهمترينگردشگاههاياينشهرستانعبارتند:ساحلآراموزيبايبندرگز و نوكنده باتأسيسات موجود، چشمهبلبل، ذخيرهگاهشمشاد، جنگلباغو،چشمه قلقلي
.
۴-۲ : زبان و مذهب:
مردم شهرستان بندرگز به زبان فارسي و به لهجهمازندراني تكلم مي كنند.